۲۵ بهمن ۱۳۸۶

درجه سختی

درجه سختی - GRADE



در کوهنوردی درجه بندیهای مختلفی ابداع شده است که هر کدام در کشورهای خاصی مورد استفاده قرار می گیرد

Ewbank
این سیستم در کشورهای استرالیا, نیوزیلند و آفریقای جنوبی استفاده می گردد. در اواسط سال 1960 بوسیله John Ewbank ابداع گردید (همچنین Ewbank در تکامل سیستم M برای Aid climbing هم نقش موثری داشت).
درجه بندی در سیستم از یک شروع می شود و سقف خاصی ندارد.
Ewbank یکی از ساده ترین شکل درجه بندی ها به شمار می رود. درجه گذاری در این سیستم ارتباط مستقیم با تجربه صعود کننده دارد و همچنین تمام فاکتورهای موجود در یک مسیر در درجه آن مسیر موثر است.

Brazilian
این سیستم درجه بندی از خیلی جهات شبیه سیستم فرانسوی است . درجه 1 و 2 مسیرهای بسیار ساده را مشخص می کند. درجه 3 تا 5 مسیرهای ساده ای را برای تمرینات مقدماتی در طبیعت نشان می دهد. آخرین درجه بدست آمده تا سال 2007 درجه 12 بوده است.
پسوند sup برای درجه 1 تا 6 بکار می رود در ضمن برای درجه بندی فرانسوی پسوند a – b –c – برای درجات 7 تا 12 استفاده می گردد. +6 (sup 6 ) تا سال 1980 سخت ترین درجه بدست آمده بود ولی از زمانی که درجات بالاتر صعود شد, در صعود های ورزشی از سیستم فرانسوی استفاده گردید, که از 1 تا +6 کلاسیک نامیده می شد و از 7A و7B تا a12 درجه صعود های ورزشی نامیده می شود.
اولین برزیلی که 7A را صعود کرد Acido latico به همراه Andre Ilha – Marcelo
Braga – Marcelo Ramos
7a + در سیستم فرانسوی معادلa 8 در سیستم برزیلی است
برای تبدیل US به BR درجه 5 نادیده گرفته می شود و 4 تا کم می کنیم 6= 5.10



UIAA -Union Internationale des Associations d'Alpinisme
این سیستم کاربردی ترین سیستم درجه بندی در مسیرهای کوتاه سنگنوردی در آلمان، اتریش و سوئیس است. ضمنا برای مسیرهای طولانی در آلپ و هیمالیا مورد استفاده قرار می گیرد.
درجه بندی Roman در ابتدا از Iتا X درجه بندی می شود ولی برای استفاده همیشگی از این روش سقفی برای آن مشخص نکردند, دشواری مسیر با + مشخص می شود, تا سال 2004 بالاترین درجه صعود شده XIIبوده است.

French
این سیستم تمامی درجات دشواری های مسیر را پوشش می دهد, در این سیستم درجه سختی مسیر نسبت به حرکات موجود در طول مسیر داده می شود.
یکی از اختلافات این سیستم درجه بندی در این است که درجه سختی مسیر مطابق با نواحی سخت آن مسیر است ( یک تک حرکت Crux )
درجه دهی در این سیستم از عدد 1 شروع می شود و دارای حد و مرز مشخصی نیست.
برای دقت بیشتر در درجه دهی از پسوند های a,b,c,d استفاده می شود, بطور مثال 2 / 4/4b /a6 /b6
در ضمن می توان از پسوند + و- در مواردی که اختلافی جزئی در درجه سختی مسیر وجود دارد استفاده کرد برای مثال -a6 /b+6 خیلی از کشور های اروپائی از این سیستم استفاده میکنند.

British
این سیستم برای صعود های سنتی استفاده می شود و در کشورهای بریتانیای کبیر و ایرلند کاربرد دارد.
در حالت تئوری دارای دو بخش است :
الف – درجه توصیفی Adjectival grade
ب – درجه تکنیکی Technical grade
در انگلستان و ایرلند برای مسابقات از سیستم فرانسوی استفاده می شود ولی اغلب در ابتدایش یک F اضافه می کنند.



درجه توصیفی Adjectival grade: در این درجه بندی تلاش شده که تمام فاکتورهای موجود در درجه گذاری لحاظ گردد تا صعود کننده دید کافی از مسیر داشته باشد .
در اوایل قرن بیستم میلادی این سیستم از سه درجه ساده و متوسط و سخت تشکیل شده بود ولی با ارتقاع سطح کوه نوردی و سنگ نوردی به درجات این سیستنم هم اضافه گردید و هم اکنون عبارت است از: ساده- متوسط- سخت – سخت ومشکل- خیلی سخت-سخت وخیلی مشکل- دشواری- سخت ودشوار- خیلی دشوار- سخت و خیلی دشوار- بی نهایت دشوار
سخت ترین درجه صعود شده تا سال 2006- E11 بوده که توسط فردی به نام Dave Macieod به روی مسیر Rhapsody در Dumbarton Rock بدست آمده.
بسیاری از صعود کنند گان اعتقاد دارند که سخت ترین مسیری که تا امروز به صورت اولین تلاش (On sight) صعود شده دارای درجه E9 بوده است. بعضی از کتا بهای راهنما راهی برای دقیقتر کردن درجات پیدا کرده اند که به صورت اضافه کردن کلمه Mild در بین 2 درجه است به این صورت که Mild sever بین سخت و خیلی مشکل HVD و دشوار S قرار می گیرد.
باید اضافه کرد که درجه ای به نام XS وجود دارد که برای مسیرهای غیر قابل اعتماد و ریزشی استفاده می گردد. این درجه جدا از درجه تکنیکی به مسیر ها داده می شود.



درجه تکنیکی Technical grade: در این درجه گذاری سعی شده است درجه مسیر فقط از روی حرکات صعود کننده و حرکات داخل مسیر داده شود و تا حدامکان عوامل دیگر از جمله خطرات مسیر، تحمل ابزار آلات صعود در درجه گذاری دخالتی نداشته باشد.
این سیستم دارای حدی نمی باشد و اولین عدد 1 است و دارای پسوند a-b-c می باشد, به ندرت از درجه c3 به پایین استفاده می شود.
سخت ترین مسیر صعود شده تا امروز b7 می باشد. اغلب درجه تکنیکی مسیر همراه با درجه توصیفی افزایش می یابد, اما امکان دارد یک حرکت تکنیکی سخت درجه تکنیکی مسیر را از درجه توصیفی آن متمایز کند.
Vs4a یک درجه کامل از یک مسیراست Vs4a مسیری را نشان می دهد که از نظر حرکتی و تکنیکی ساده است ولی هیچ نوع حمایت و امنیتی در مسیر وجود ندارد, در صورتیکه vs5b نشان دهنده مسیر دشواری است که دارای درجه توصیفی و تکنیکی بالایی است.
در مسیرهای چند مرحله ای درجه گذاری به این صورت است که یک درجه توصیفی به کل مسیر داده می شود ولی برای هر طول مسیر درجه تکنیکی جدایی منظور می گردد.

سیستم درجه گذاری اعشاری Yosemite Decimal System
این سیستم درجه بندی در سال 1930 توسط افراد Serria Clud بوجود آمد که بیشتر برای گردش های خارج شهری در کوهستانهای Serria ایالت نوادا استفاده می گردید . درجه بندی مسیرهای سنگنوردی در سیستم YDS در محلی به نام Tahquits Rock در کالیفرنیای جنوبی به وجود آمد این درجه گذاری توسط تعدادی از اعضاء گروه سنگنوردی Serria Clud به نام دسته فرشتگان در سال 1950 تکمیل شد و در تمامی کانادا و آمریکا گسترش یافت.
این سیستم از سه بخش تشکیل شده که عبارتند از: درجه مسیر، کلاس مسیر و امنیت مسیر.
درجه مسیر و امنیت مسیر به طور اختیاری به مسیرها داده می شود و بیشتر برای مسیرهای طبیعی استفاده می شود. زمانیکه در مسیری احتیاج به درجه Aid Climbing داریم می توانیم درجهYDS را به درجه Aid Climbing مسیر اضافه کرده تا یک درجه دقیق و واضح بدست بیاید. بطور مثال:


E1 Capitan - دیواره آمریکای شمالی A5-508-VI.

VDS Grade ( درجه مسیر ):
این سیستم ارتباط نزدیکی با درجه بندی Roaman دارد که به طول و سختی مسیر دلالت می کند.
درجات عبارتند از:
درجه I : 1تا 2 ساعت کوهنوردی
درجه II: کمتر از نصف روز کوهنوردی
درجه III: نصف روز کوهنوردی
درجه IV : یک روز کامل کوهنوردی
درجه V : دو روز کامل کوهنوردی
درجه I V : چندین روز کوهنوردی
درجه II V : کوهنوردی در حدود یک هفته یا بیشتر
این درجه گذاری بیشتر در کوهنوردی و دیواره نوردی استفاده می شود و اغلب در مورد مسیر های کوتاه سنگنوردی مورد استفاده قرار نمی گیرد.

سیستم YDS Class
این سیستم دارای 5 کلاس جداگانه است که بر اساس تکنیک صعود مسیر درجه بندی شده است .
1- کلاس 1 پیاده روی در کوه با احتمال آسیب دیدگی و سقوط بسیار ضعیف.
2- کلاس 1 و 3 احتمال آسیب دیدگی بالاتر می رود ولی سقوط های احتمالی کشنده و یا بسیار خطرناک نیستند.
3- کلاس 4 در این کلاس باید پیوسته حرکت کرد و برای صعود به طناب حمایت احتیاج است و در صورت سقوط بدون طناب می تواند مرگبار باشد.
4- کلاس 5 صعود کننده کاملا با سنگ درگیر است و مسیرها به صورت عمودی و یا دارای شیب منفی هستند و برای صعود به مهارت و آمادگی کامل احتیاج است و سقوط بدون طناب مرگبار است.
5- در تئوری کلاس 6 هم وجود دارد که در درجه بندی Aid Climbing قرار می گیرد.
زمانی که کلمه A استفاده می کنیم سیستم درجه گزاری در Aid Climbing تعریف می شود. منظور اصلی از بوجود آمدن این سیستم و کلاسهای مختلف این بوده است که درجات مسیر بطور دقیق مشخص شوند یعنی بین درجه سختی مسیر که 4.5 که بین 4 و 5 است و درجه 1.9 باید تفاوتی قایل شویم بالا رفتن استانداردها و تکامل یافتن تجهیزات آخرین درجه سال 1960 را که 5.9 بوده است به یک درجه نسبتا آسان تبدیل کرده ولی سرعت درجه 5.10 نیز صعود شده و باز هم پیشرفت و 5.11 و 5.12 هم صعود شد به همین دلیل سیستم را بدون حد و مرزی تعیین کردند تا محدودیتی برای درجه بندی به وجود نیاید.
زمانی که آخرین درجه 5.10 بود تعداد کثیری از صعود کنندگان این توانایی را داشتند که در مسیر هایی با درجه 5.10 به بالا را صعود کنند. به همین دلیل برای تمایز یافتن صعود کنندگان و بالا رفتن درجات صعود از 4 پسوندa-b-c-d- a آسانترین d سخترین- در درجه گزاری استفاده شد.
میزان درجه سختی بین دو کلمه a,b بطور تقریبی مثل تفاوت 2 درجهای در زیر 5.10 است.
مثال: تفاوت b5.12 تا a 5.12 تقریبا به اندازه 5.8 تا 5.7 است.
سخترین مسیری که تا سال 2005 صعود کرده اند دارای درجه سختی a 5.15 بوده که این مسیر به سنگ نوردهای دیگر این اجازه را می دهد که در صورتی که بتوانند مسیر را صعود کرده و میزان توانایی خود را تشخیص دهند.
درجه گذاری در این سیستم فقط وابسته به حرکات تکمیلی روی مسیر است. برای درجه دادن درجه سخترین حرکت روی مسیر محاسبه می گردد بطور مثال اگر تمام یک مسیر دارای درجه 5.7 باشد ولی فقط یک حرکت با درجه a5.12 داشته باشد درجه مسیر a5.12 و اگر تمام طول مسیر دارای درجه b5.12 بود درجه مسیر همان b5.12 تعیین می گردد. پس با این توضیحات می توان مسیری را طراحی کرد که بدون داشتن یک حرکت بسیار سخت دارای درجه بالا باشد و یا مسیری را طراحی کرد که اکثر طول مسیر آسان و دارای دو تا سه حرکت سخت باشد تا درجه مسیر بالا باشد.

YDS protection rating
این نوع درجه بندی ارتباط مستقیم با ایمنی محل و شرایط صعود دارد و برای افرادی با وسایل استاندارد و مهارت کافی گذاشته شده است.
G –مسیر دارای ایمنی مطلوب می باشد good
PG- pretty good نقاطی ازمسیر دارای محلهای خطرناک می باشد.
R - Runiut نقاطی کمی ازمسیر دارای ایمنی می باشد.
X – ایمنی وجود ندارد بسیار خطرناک
علایم G و PG اغلب استفاده نمی شود و بطور کلی مسیرهای معمولی نامیده می شوند و اغلب صعود کنندگان از علائم RوX در مسیرها آگاه می شوند این نوع درجه بندی بیشتر در کتابهای راهنما استفاده می شود.

سیستم درجه بندی برای سنگنوردی و کوهنوردی
مسیرهای سنگنوردی و کوهنوردی از جهات بسیار زیادی دارای درجه بندی های مختلفی هستند که هر کدام در زمینه خاصی مورد استفاده قرار می گیرند بطور مثال 5.6 (درجه سختی مسیر سنگ )- A2 (aid difficulty )- WB (درجه سختی برای مسیر های یخ نوردی ) – M5 ( برای مسیر های Mix ) درجه 70 -steepness – 4000 فوت (برای طول مسیر ) – VI وفاکتورها یکدیگر ....

French
در سیستم درجه گزاری فرانسوی تقزیبا تمام معیارها ی یک مسیر در درجه موثر است و یک درجه نشان دهنده کامل یک مسیر است و تمامی فاکتورها از جمله طول مسیر – سختی مسیر – ایمنی و ... در درجه دادن به یک مسیر لحاظ می شود.
facile-F آسان


as Difficile-PD کمی سخت


Asser Difficile-AD نسبتا سخت


Difficile-Dسخت


tres Difficile-TDخیلی سخت


4/3/2/1 ED بسیار دشوار


َABC-Abomirable Ment Difficile بینهایت دشوار



عموما بعد از این درجات میتوان از پسوند + یا – استفاده کرد تا درجه هرچه دقیقترمشخص شود.



New Zealand
این سیستم درجه گزاری از روی درجه گذاری که در Aoraki/NH Cook مورد استفاده قرار می گرفته برداشته شده است این روش در اکثر نقاط نیوزیلند – شمال و جنوب ایسلند کاربرد دارد. درجات در این روش از 7 تا 1 طبقه بندی شده است.
برای این سیستم حدی قائل نشده اند. فاکتورهایی که در درجه مسیر موثر است عبارتند از سختی تکنیکی مسیر – خطرناک بودن مسیر – طول و محل قرار گرفتن مسیر.


درجه 1آسان / درجه 4 : مسیر فنی که برای صعود اینگونه مسیرها به مهارت و وسایل کافی احتیاج است و عموما چند روز طول می کشد.


درجه 7: مسیرهای سنگ نوردی و یخ نوردی دارای شیب عمومی هستند و برای صعود بسیار خطرناک هستند و اغلب در صعود اینگونه مسیرها احتیاج به شب مانی است.

Alaskan
در سیستم درجه گذاری آلاسکان درجات بین 1-6 طبقه بندی می شوند که بر اساس فاکتورهایی از جمله سختی مسیر – طول مسیر و سخترین مسیر از نظر طول و سختی خود مسیر در این سیستم دارای درجه 6 است.
این سیستم برای اولین بار در سال 1966 توسط بوجود Bauand N Everetteبوجود آمد و بتدریج با همفکری کوهنوردان آلاسکایی تکامل یافت.
اینجا خلاصه ای از این سیستم بیان شده است که بر اساس گفته های راهنمایان کوهنوردی الاسکا بوسیله Michael Wood – Colby Coombs شده است - مجله کوهنوردان 2001
درجه 1 : احتیاج به مهارتهای کوهنوردی نیست و یک روز طول می کشد.
درجه 2 : احتیاج به مهارتهای کوهنوردی نیست و مسیر دارای یک درجه سختی نسبی است که مسیر در حدود یک روز یا بیشتر طول می کشد.
درجه 3 : احتیاج به مهارتهای نسبی در صعود وجود دارد و مسیر یک روز یا چندین روز طول می کشد.
درجه 4 : برای صعود احتیاج به مهارتهای کافی الزامی است و مسیر از نظر تکنیک صعود و سختی درجه بندی شده است. که مسیر در حدود چندین روز طول می کشد.
درجه 5 : صعود فنی و کاملا تکنیکی و چندین روز طول می کشد.
درجه 6: صعود فنی بسیار مشکل و چندین روز طول می کشد .
در این سیستم می توان به درجات فوق یک علامت + اضافه کرد که نشان دهنده سختر بودن درجه مسیر است.باید در نظر داشته باشید که امکان دارد حتی در درجه یک آلاسکا هم شرایط جوی بسیار سرد و همراه با یخ و برف باشد.

سیستم درجه گذاری برای یخ نوردی
مسیرهای یخنوردی دارای یک درجه بندی مخصوص هستند که عبارتند از WIکه برای درجه بندی مسیرهایی استفاده می شود که صعود بر روی یخ انجام می گیردو این نوع درجه بندی از یک تا هفت درجه بندی شده است.
M: برای مسیرهایی استفاده می شود که مسیر صعود ترکیبی از یخ و سنگ است.
M1-3:ساده با شیب کم و عمدتا احتیاج یه ابزار ندارد.
M4:دیواره ای با شیب عمودی و دارای مسیر های تکنیکی Dry Tooling.
M5:یک مسیر یکنواخت عمودی Dry Tooling.
M6:دیواره هایی با شیب کاملا عمودی با درجه کار Dry Tooling بالا.
M7: Overhangingبرای صعود احتیاج به قدرت و تکنیک بالا در Dry Tooling لازم است.مسیر کمتر از ده متر صعود سنگین دارد.
M8: برای صعود احتیاج به قدرت و تکنیک بالا در Dry Tooling است.مسیر از M7: بلند تر دارای کرکسهای بیشتری است.
M9:همچنین مسیرهایی عمودی ممتد یا کمی overhangingfh با holdهای حاشیهای یا تکنیکیو یا یک مسیر juggyبا دو یا سه طول بدن.
M10:حداقل ده متر مسیر سنگ نوردی هست یا سی متر مسیر قدرتی Dry Tooling بدون محلی برای استراحت.
M11:یک طول طناب صعود کاملا تکنیکی و کششی ویا نهایتا 15 متر سقفی.
M12:M11همراه با سنگنوردی در مسیر و احتیاج به حرکاتی نرم و دینامیکی با تکنیکی بالا دارد.
در انگلیس سیستم درجه گذاری زمستانی Scottishهم برای مسیر های یخ به کار میرود و هم برای مسیر های Mix. درجه سختی مسیرها با دو درجه مشخص می شود.




اسکاتلندی
درجه گذاری در سیستم Scattish تقریبا مثل سیستم درجه گذاری سنتی انگلستان است که دارای دو بخش توصیفی و فنی است.



درجه کلی مسیر(همه جانبه) (Overal Difficulty) : مسیر بوسیله درجه بندی Romak مشخص می شود . درجه تکنیکی مسیر که برای یک حرکت بسیار سخت یا کل حرکات در مسیر مشخص می شود از روی درجه گذاری Arabic تعیین می گردد.
برای مسیرهای با درجه I تا III درجه تکنیکی طبیعتا زیر 4 است که در درجه گذاری حذف می گردد و برای مسیرهای سنگین با درجه تکنیکی بالا سیستم دارای سقف مشخصی نیست و در حال حاضر مسیری با درجه XI صعود شده است.



سیستم درجه بندی در بلدرینگ
بلدرینگ دارای درجه بندی های بسیار متنوعی است که احتیاج به یک بخش کامل دارد.

سیستم درجه بندی در Aid Climbing
این سیستم بین A0َ-A6درجه بندی می شود A6 هم داریم که وابسته به ایمنی ابزار آلات می باشد و اغلب مسیرهیی که امروزه صعود میشود با سیستمی به نام New Waveدرجه گذاری می شود در این سیستم کلمه Aبرای مسیرهایی استفاده می شود که برای صعود کردن این مسیرها نیاز به ابزار گذاری و چکش است و از کلمه Cزمانی استفاده می شود که برای مسیر قبلا صعود شده و پاک سازی شده و برای صعود مجدد احتیاجی به چکش ندارد.




درجه بندی اصلی در Aid Climbing
A0مسیرهایی هستند که احتیاج به ابزار الات اختصاصی ندارد و میتوان به صورت آزاد آن را صعود کرد.
A1 مسیراحتیاج به ابزار گذاری دارد ولی دارای مکانهایی مناسب برای ابزار گذاری است.
A2 مسیراحتیاج به ابزار گذاری دارد ولی در بعضی از قسمتها سخت می شود.
A3 ابزار گذاری مشکل است و احتمال بار آوردن روی ابزار بسیار بالا است ولی خطر افتادن چندان بالا نیست.
A4 احتمال بار آوردن روی ابزار بسیار بالا است و خطر افتادن افزایش می یابد.
A5 و احتمال بار آوردن پیاپی بر روی ابزار بسیار بالا است وممکن است سقوطی به طول حداقل 20 متر داشته باشی.

سیستم New Wave
Easy aid A1ابزار گذاری آسان است.
Moderae AidA2محلهای مطمئنی برای ابزار گذاری وجود دارد و دسترسی به آنها مشکل است.
A2+ احتمال سقوط بالای 10 متر وجود دارد ولی خطر آسیب دیدن زیاد نیست.
A3 Hard Aid تعداد زیادی ابزار تحت فشار در یک راستا وجود دارد و احتمال افتادن از ارتفاع 15 متری وجود دارد.
A3+ احتمال سقوط های خطر ناک است.
A4 Serious Aidابزار به صورت ممتد در فشار قرار دارد و امکان احتمال افتادن از ارتفاع 30 متری وجود دارد.
A4+ More Serious Aidامکان سقوط از ارتفاع بالا زیاد است هر ابزار گذاری احتیاج به زمان زیاد دارد.
A5 Extreme Aid ابزار تحمل سقوط را نخواهد داشت در صورت سقوط مرگ حتمی است.
A6 در صورت سقوط ابزار آلات تحمل فشار را نخواهند داشت و جدا خواهند شد و تمام تیم صعود کننده از بین خواهند رفت.



جدول مقایسه
جدول زیر مقایسه ای مبنایی برای بعضی سیستمهای درجه بندی صعود های آزاد است که در سراسر جهان استفاده می شود.



منبع: دائره المعارف Wikipedia
مترجم: آقای علی بزازان

با تشکر از آقای محمد طبیبی

اطلاعات بیشتر

هیچ نظری موجود نیست: