اصول و مباني ارتباطات
تهیه و تدوین:
مهدی داور پور
فراگيري روش يا روشهاي مناسب برقراري ارتباط، فقط يك موضوع درسي نيست. درك و توانايي به كارگيري ارتباطات، از مهمترين مهارت‌هايي است كه همواره توسط شهروندان يك جامعة رو به جلو و موفق مدنظر قرار مي‌گيرد. موضوع برقراري ارتباط درست و بجا در تمامي سطوح موجبات رشد و شكوفايي و همچنين ايجاد زبان مشترك را فراهم مي آورد. ارتباط مناسب در موفقيت شما در محل كار و اجتماع بسيار موثر است. توان برقرار ارتباط موثر غالباً ميزان شايستگي و اجتماعي بهروزي فرد و جامعه را تعيين مي كند. در ادامه و در آینده ای نه چندان دور ، به تدریج مبحث اصول و مباني ارتباطات را با زير مجموعه‌هاي نيروي نبوغ كلام، مهارتهاي برقراري ارتباطات اجتماعي و فرهنگ شفاهی ، اصول و مباني گفتگو و سخنراني با هم پي مي گيريم.
نبوغ كلامي چيست؟
نبوغ كلامي، توانايي تردستي با حروف الفبا و ادغام آنها در كلمات و جملات است. ضريب هوشي كلامي شما از طريق اندازه و گوناگوني فرهنگ لغات و توانايي شما در ديدن روابط بين كلمات، اندازه‌گيري مي‌شود.
چرا نبوغ كلامي از اهميت برخوردار است؟
در ابتداي قرن بيستم، روانشناسان دريافتند كه بين تعداد و قدرت كلمات و فرهنگ لغات شخصي و موفقيت شغلي، ارتباطي مستقيم وجود دارد. به عبارت ديگر هرچه فرهنگ لغات ونبوغ كلامي شما، بيشتر و بهتر باشد، عموماً در زندگي محل كار، مطالعات، زندگي شخصي و اجتماعي خود، از موفقيت و اعتماد به نفس بيشتري برخوردار خواهيد بود.
كلمات، نيروي خارق‌العاده‌اي دارند. كساني كه افسار كلمات را رها مي‌كنند، به خود نيروي مضاعفي مي‌دهند تا از تمام راههاي ممكن، مغز انسان را متقاعد سازند، الهام بخشند، تحت تاثير قرار دهند و به خواب مغناطيسي وارد سازند.
بنابراين جاي شگفتي نيست كه كلمات و نيرويي كه در آنها نهفته است، يكي از مهمترين موارد متداول در انقلاب فرهنگي قرن بيست و يكم باشد.
نبوغ كلامي چگونه به من كمك خواهد كرد؟
خبر مسرت بخش اين است كه گسترش و توسعه‌ي مهارتهاي كلامي و افزايش ضريب هوشي تان كار بسيار آساني است و اين كتاب، چگونگي آن را به شما مي آموزد.
«نيروي نبوغ كلامي» شما را با خود به يكي از مهيج‌ترين سفرهاي زندگيتان مي برد. سفري كه در آن مي توانيد:
- جهان‌هاي تازه را كشف كنيد.
- تصوراتتان را به ميهماني مفاهيم و ايده‌هاي جديد ببريد.
- درباره‌ي ذهن خارق العاده‌تان و نحوه‌ي استفاده از آن چيزهاي بيشتري بياموزيد.
- آجرهاي زيربنايي نيروي كلمات كه شما را قادر مي‌سازد فرهنگ لغات جاري خود را با هزاران كلمه‌ي جديد مجهز سازيد، شناسايي كنيد.
- بياموزيد كه چگونه از جسمتان براي ارتباطي موثر استفاده كنيد.
- لذت استفاده از كلمات و معناي آنها را كشف كنيد.
- رموز ابتدايي خواندن ودرك سريعتر را بياموزيد.
- بياموزيد كه چگونه مي توان ديگران را با نيرو و زيبايي مكالمات تسخير نمود و به خواب مصنوعي فرو برد و مهمتر از همه آنكه «نيروي نبوغ كلامي» چنان طراحي شده است كه اطمينان حاصل كنيد، همزمان با افزايش نيروي كلامي‌تان، سرگرم باشيد و لذت ببريد.
و مهمتر از همه آنكه: «نيروي نبوغ كلامي» چنان طراحي شده است كه اطمينان حاصل كنيد كه همزمان با افزايش نيروي كلامي‌تان، سرگرم باشيد و لذت ببريد.
نبوغ كلامي در شما به چه ميزاني است؟
اكنون كه در حال آشنايي با نبوغ كلامي تان هستيد، چگونه به نبوغ كلامي مي انديشيد و مهمتر از همه اينكه مي خواهيد از چه ميزان نبوغ كلامي برخوردار باشيد؟
در مقياسي از 1 تا 10، 1 را براي زبان بسته و كسي كه از هيچگونه نبوغ كلامي برخوردار نيست و 10 را براي فصاحت و سخن پروري و كسي از نبوغ كلامي بسيار برخوردار است، در نظر بگيريد.
در حال حاضر، شما چه نمره‌اي در اين مقياس كسب مي‌كنيد؟
هنگامي كه به اين دو سئوال پاسخ گفتيد سعي كنيد واقعيت را به ايده آل خود تبديل كنيد.
جدول حل كنيد
جدول كلمات متقاطع، جداول اعداد، شرح در متن و ... همگي راههايي براي تحريك و افزايش نبوغ كلامي اند. هر ماه تعداد زيادي مجله‌ي جدول منتشر مي‌شود و اين امر، دست شما را باز مي گذارد تا به انواع زيادي از بازيهاي كلمات دسترسي داشته باشيد.
به كلمات جديد، خوب گوش دهيد
در طي زندگي روزمره به كلمات جديد و غير معمولي كه مي‌شنويد، دقت كنيد در راديو با تلويزيون، در مغازه‌هاي محلي و يا در محل كار. چنين تمركز و توجهي، نه تنها از نظر بكار بردن لغات شما را فردي خاص مي سازد بلكه شنونده‌ي بهتري نيز مي شويد و بنابراين در رابطه‌تان با ديگران موفق‌تر و مشهورتر مي گرديد. همواره يادداشتي به همراه داشته باشيد تا كلمات مورد علاقه‌تان را به محض شنيدن در آن يادداشت كنيد. در اوقات منظم، در پايان روز يا هفته،آنها را فهرست اصلي لغات خود منتقل كنيد. هنگامي كه با چنين لغاتي برخورد مي كنيد سعي كنيد آنها را سه تا پنج بار در روز در چند جمله بكار ببريد. اين كار سبب مي شود آنها را به خاطر بسپاريد.
به دنبال كلمات جديد بگرديد
همان كاري را كه با گوشهايتان انجام داديد، با چشمانتان نيز انجام دهيد. در روزنامه‌ها، مجله‌ها، كتابها و تابلوها به دنبال كلمات جديد و مهيج باشيد. آنها را به فهرست خود بيفزاييد. هنگامي كه در حال انجام اين تمرين هاي ديداري، و شنيداري هستيد، بيشتر به دنبال كلماتي باشيد كه با حواس بينايي، شنوايي، لامسه، بويايي و چشايي‌تان در ارتباط باشد.
اين كار نه تنها باعث گسترش فرهنگ لغات فردي‌تان مي شود بلكه شما را تبديل به فردي مي‌كند كه خيلي خوب ارتباط برقرار مي كند و از اعتماد به نفس بالايي نيز برخوردار است.
يك فرهنگ لغات خوب بخريد!
اطمينان حاصل كنيد كه فرهنگ لغاتي كه استفاده مي كنيد، خوب و كامل است. يك فرهنگ لغات خوب، نهايت راهنمايي و حمايت را از كساني كه درصدد بسط نبوغ كلامي‌شان هستند، به عمل مي آورد.
از بهترين ها تقليد كنيد.
دقيقاً به همان شيوه‌اي كه كودك از افراد موفق‌تر و نيرومندتري (والدين) كه در اطرافش مي بيند تقليد مي كند، از افراد با مهارت، هنرمندان، هنرپيشه‌گان، مسئولان ورزشي، يا افرادي در حرفه‌ي خودتان، كه فكر مي كنيد «سرآمد همگان هستند»، چه از نظر استفاده از دامنه ي لغات و چه از نظر وضوح كلامي، تقليد كنيد. آنها را مشاهده كنيد، مطالعه كنيد. نه تنها با كلمات جالبي كه به كار مي برند بلكه به شيوه‌اي كه آنها رانقل مي‌كنند نيز توجه كنيد.
با كلمات بازي كنيد
به خاطر داشته باشيد كه يكي از ابزارهاي نيرومند آموختن كودكان، «بازي» است و آن را با گسترش فرهنگ لغات خود، به كار ببريد. قسمت‌هاي مختلف كلمات را، از كلمات جديد گرفته تا مفاهيم آنها تركيب كنيد و از آن آزادي كه اين بازي در اختيارتان مي گذارد، لذت ببريد.
شكسپير يكي از بزرگترين نوابغ كلامي است كه كره‌ي زمين تاكنون به خود ديده است. او عاشق بازي با كلمات بود و حدود 200 كلمه‌ي جديد به فرهنگ لغات افزود كه امروز از آنها به عنوان كلماتي مصطلح در زبان جهاني استفاده مي شود. سعي كنيد خودتان را با او وفق دهيد. حروف الفبايي كه داراي آهن‌رباست و معمولاً بر روي در يخچال خانه آويخته مي‌شود نيز راهي براي كشف و ساختن كلمات جديد است. تمام اعضاي خانواده مي توانند به آن بپيوندند و كلمات بيشتر و بيشتري را خلق كنند!
به دنبال كلمات ناشناخته باشيد
به دنبال كلماتي باشيد كه هم جديد هستند و هم معناي آنها را نمي‌دانيد. براي بسياري از بزرگسالان، روبرو شدن با اين حقيقت كه چيزي را «نمي‌دانند»، آزار دهنده است. در نتيجه آنان تمايل دارند كه از چنين شرايطي برحذر باشند. اگر براي چند لحظه به اين «فرمول رفتاري» دقت كنيد، در مي يابيد كه در واقع اين فرمولي نحس است! اگر فقط در محدوده اي كه مي شناسيد قرار بگيريد و از محدوده‌ي ناشناس دوري جوييد، چه چيزي خواهيد آموخت؟ هيچ چيز! كودك كاملاً بر عكس است. چرا؟
زيرا كودك عاشق ندانسته‌هاست. ندانسته‌ها، دروازه‌ي فرصت‌هاي نامحدودي از آموختن را مي گشايد كه نوين، تازه و مهيج‌اند. كودك به هيچ چيز توجه نمي كند. بدانيد كه هر چه بيشتر بدانيد، متوجه خواهيد شد كه هنوز چيزهاي زيادي هستند كه از آنها چيزي نمي دانيد.
به دانش تازه و نوين چون يك كودك، نزديك شويد. با اشتياق و لذت!
رژيمي سلامت در اختيار مغزتان بگذاريد
مغز شما به چهار غذاي اصلي اطلاعات، غذا، اكسيژن و عشق نياز دارد. يكي از منابع اصلي اطلاعات مغز، فرهنگ لغات و زبان است. بنابراين غذايي سلامت در اختيار مغزتان بگذاريد و اطمينان حاصل كنيد كه «تغذيه» به طور مستمر انجام مي‌گيرد؛ «رژيم» شما از گوناگوني برخوردار است؛ به طور مستمر خود را با «غذاهاي تازه» تغذيه مي كنيد و اينكه در مدت زمان طولاني روزه‌ي اطلاعات نمي گيريد. گاهي اوقات عياشي هم بد نيست!
از اشتباهات درس بگيريد
بسياري از بزرگسالان، همانطور كه از بي‌توجهي مي‌هراسند، از مرتكب اشتباه شدن هم مي ترسند و احساس ناراحتي مي كنند. آنان به اشتباه چنين مي‌پندارند كه اين امر نشانگر آن است كه افرادي نه زياد با هوش، كند و به نوعي بي ارزش‌اند. اگر دوست داريد بياموزيد كه چگونه بايد از فرهنگ‌هاي لغات مختلف استفاده كنيد، از بزرگان آموزش زمان استفاده كنيد- كودكان و بچه‌ها.
آنها بندرت پشت كلمات مخفي مي شوند. آنها ترجيح مي‌دهند به ستارگان چنگ بيندازند و براي رسيدن به آنجا هر قدر هم كه لازم باشد دچار اشتباه مي شوند. به همين دليل است كه آنان اغلب كلمات «مشكل‌تر» و سخت‌تر را ترجيح مي دهند. اين كار به آنها فرصت انجام بازيهاي بيشتري را عطا مي كند و غالباً آنها را به اشتباهاتي مي كشاند كه با مزه‌تر است و نسبت به كلمات «درست»، خنده‌هاي بيشتري را بر مي انگيزد!
اكنون مي دانيم كه اشتباهات نمي‌توانند «مانع» پيشرفت ما باشند اشتباهات، «جاده‌ي طلايي» آموختن محسوب مي شوند.
از حالا به بعد، از سهم خودتان لذت ببريد
با كلمات، دوست شويد
شما احساسات و عواطف‌تان را با افزايش نبوغ كلامي‌تان، بيشتر به بازي وامي داريد. بسياري از مردم به اشتباه، از كلمات تحت عناوين «هوش»، «تحليلي»، «مشكل» و «سرد» ياد مي كنند و چه كسي واقعاً دوست دارد با چيزي يا شخصي كه داراي چنين صفاتي است، ارتباط برقرار كند؟
اما كلمات در واقع «شگفت‌انگيز، تخليلي، احساسي، سكسي، گرم، خوشمزه،» و بسياري ديگر از خصوصيات هستند كه هر كسي دوست دارد با چيزها (يا اشخاصي) كه داراي چنين خصوصياتي هستند، ارتباط برقرار كند.
به محض آنكه دوستي با كلمات را آغاز كنيد، چون يك كودك، آنان نيز با شما دوست خواهند شد و به شما اجازه مي دهند كه آنها را بياموزيد، ملاقات كنيد و با آنها باسرعت هر چه تمامتر و با لذتي هزاران بار بيشتر از قبل، با آنها به بازي بپردازيد.
طبيعت چند جانبه‌ي كلمات
اميدوارم تاكنون، در فرهنگ لغات خود براي پيدا كردن كلمه‌ي «چند جانبه» جستجو كرده باشيد! بنابراين دريافته‌ايد كه طبيعت كلمه ي «چند جانبه» بدان معناست كه اين كلمات در مغز شما فقط داراي يك معنا نيستند. بلكه داراي معاني بي‌شماري مي باشند.
آيا مي توانيم اين موضوع را اثبات كنيم؟
بله!
در اينجا شما كلمه‌ي «نيرو» را در مركز صفحه خواهيد ديد كه از آن، ده شاخه، به اطراف ساطع شده است.
با سرعت هر چه تمامتر بر روي يكايك شاخه‌ها، اولين ده كلمه‌اي را كه وقتي به كلمه ي «نيرو» مي انديشيد، به ذهنتان مي رسد، بنويسيد.
اگر دوستان يا خانواده تان در كنارتان هستند از آنها بخواهيد جداي از شما، همين كار را تكرار كنند. صبر كنيد تا بقيه نيز كارشان تمام شود و اكنون شروع به خواندن كنيد.
صداي شما
صداي شما از شگفت‌انگيزترين و آهنگين ترين ابزار موسيقي كه تاكنون شناخته شده است، سرچشمه مي گيرد. يك شاهكار ميليارد چهره كه قادر است به هر زباني صحبت كند، هر لهجه‌اي را تقليد كند، هر نوع ترانه‌ي متفاوت و خارق‌العاده اي را با هر آهنگ، انرژي و زيبايي، سر دهد.
تمامي اينها توسط نبوغ كلامي حمايت مي شود و جزئي از آن است.
بنابراين، ضروري است كه از اين ابزار شگفت‌انگيز محافظت كنيد و بياموزيد كه چگونه آن را بنوازيد.
بر روي صدايتان مطالعه كنيد
صدايتان را تحت نظر بگيريد تا ميزان مهارتهايش را گسترش دهيد- صداي شما ابزار نبوغ كلامي و نوعي موسيقي است؛ و شما نيز تنها كسي هستيد كه مي توانيد كيفيت آن را افزايش دهيد.
لبخند بزنيد
به خودتان و ديگران لبخند بزنيد. تحقيقات ثابت كرده است كه وقتي به ديگران لبخند مي‌زنيد، آنان نيز مايلند لبخند شما را پاسخگو باشند، علاوه بر اين، هنگامي كه شما يا شخص ديگري لبخند مي زند، جسم، مواد شيميايي مثبتي را آزاد مي‌كند و آرامش بيشتري به دست مي آورد و اين شما را به سوي طرز فكر مثبت‌تر و بنابراين فرآيند لغوي مثبت‌تري هدايت مي كند. شما مي توانيد توسط «لبخند زدن به خودتان» نيروي بيشتري به دست آوريد و آن را ساطع كنيد.
مراقبت محتواي كلام خود باشيد
مراقب تناسب يا عدم تناسب محتواي كلام و كلماتي كه خود و يا ديگران ادا مي كنند، باشيد. داستان قايق فروش سوئدي را به ياد داشته باشيد. به خاطر داشته باشيد افرادي كه فعال‌تر، سلامت‌تر، آرام تر و صادق ترند، متناسب تر نيز هستند. محتواي كلام آنها با زبان كلامي و زبان كلامي آنها با محتوي كلام آنان سازگار است. مراقب اين موضوع در مكالمات و گفتگوهايتان باشيد.
تمرين آينه
جلوي يك آينه‌ي قدي بايستيد و با خودتان گپ بزنيد! اين تمرين فقط يك «تماس چشمي» نيست، بلكه چيزي وراي آن است. زيرا در اينجا، هنگامي كه با خود به صحبت مي پردازيد، هر حركت خود را نيز، زير نظر مي گيريد.
در ابتدا شايد اين كار برايتان كمي شرم آور باشد- اما به تدريج آن را سرگرم كننده و مهيج خواهيد يافت- علاوه بر اين، با دوستي گپ مي زنيد كه در تمام عمر، يار و ياورتان بوده است!
كوچكترين ضعف و قوت خود را يادداشت كنيد. سپس از نقاط قوت خود براي افزايش نقاط ضعف خود استفاده كنيد. آن «آينه ي روي ديوار»، شما را از رشد كلامي و مهارتهاي توضيحي آگاه خواهد كرد و به شما كمك مي كند تا در راه رسيدن به هدف خود، بهترين باشيد.
بازيهاي پر سر و صدا انجام دهيد
با صدايتان بازي كنيد. اين تمرين، هم جسمتان را درگير مي‌كند و هم توانايي شما را در آموختن لغات بيشتر بالا مي برد. حداقل روزي يكبار، زير دوش در حمام و يا در اتومبيل باصداهاي مختلف امتحان كنيد. (آيا دقت كرده‌ايد كه برخي از مردم هنگام رانندگي همانطور كه از كنارتان مي‌گذرند با خود صحبت مي كنند و يا آواز مي‌خوانند؟!)
نسبت كلمات مثبت/ منفي خود را پيد كنيد
نسبت كلمات منفي يا مثبتي را كه در خلوت و يا در اجتماع از آن استفاده مي‌كنيد، بيابيد. اگر هر كدام يا يكي از آنها سرشار از كلمات منفي است، به خود يادآوري كنيد كه اين امر سبب كاهش انرژي فيزيكي، تضعيف سيستم ايمني، پايين آمدن سطح آرامش و راحتي، افزايش احتمال شكست و غير فعال شدن شما و اطرافيانتان مي شود.
سعي كنيد نبوغ كلامي تان را با افرادي مثبت، پر انرژي و طولاني كننده‌ي عمر، افزايش دهيد.
شنوندگان شما
به شنوندگان خود، به دقت بينديشيد. مغز و نبوغ كلامي آنان، همانند شما عمل مي‌كند. بنابراين مي دانيد كه قبل، در حين و بعد از آنكه با آنان به صحبت مي‌پردازيد، مغز آنان براساس نظم چندگانه‌ي طبيعت كلام و ارتباطات نقشه‌اي و شبكه‌اي گسترده، عمل مي كند.
شما مي دانيد كه آنان آنچه را كه در ابتدا و انتهاي سخنراني خود ايراد كرده‌ايد، به خاطر خواهند آورد.
شما خصوصاً به اين موضوع واقفيد كه آنان آنچه كه احساس و تصورات آنان را بر انگيزد، درك مي كنند و به ياد خواهند سپرد و نيز تمام آنچه را كه به ايجاد ارتباط و اتصال بينجامد.
خواندن سريعتر
يكي از بزرگترين اشتباهاتي كه افراد داراي نبوغ كلامي پايين، مرتكب آن مي‌شوند، اين است كه فرض را بر اين مي گذارند كه اگر هر كلمه را آرام تر و با دقت‌تر بخوانند، مغز آنان عملكرد بهتري خواهد داشت و درك و فهم آنان بيشتر مي شود.
به چشمانتان اجازه دهيد از آنچه كه تاكنون انجام مي داده، سريعتر بر روي كلمات كتاب سفر كند. عبارات معنا دار را به جاي كلمات بگيريد. آهنگي آسوده را تكميل كنيد.
شكارچي كلمات باشيد
اكنون كه دانش زيادي درباره ي نيروي كلمات و نبوغ كلامي خود داريد، مهارتهاي كارآگاهانه‌ي خود را بكار بنديد و به دنبال كلمات جديد باشيد كه بتوانند نيرو و نشاط مضاعفي به فرهنگ لغات شخصي‌تان ببخشند. موفق باشید
منابع:
نيروي نبوغ كلامي (توني بازان)،
مديريت ارتباطات(ری ام. برکو – اندرو دی . ولوبن – دارلین آر . ولوبن)
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر